EEN VERWAARLOOSDE BEDREIGING VOOR GEZONDE VEROUDERING

Lees meer!



Seniorisme omvat stereotypen, vooroordelen en discriminatie op grond van leeftijd in relatie tot anderen én ons (toekomstige) zelf.

Van jongs af aan worden we blootgesteld aan negatieve op/misvattingen over veroudering. Zo zouden alle ouderen saai, traag en slechthorend worden, gaan dementeren en de samenleving vooral tot last zijn. Deze vooroordelen en stereotypen nemen we onopgemerkt in ons op. Ze beïnvloeden daarmee onze gedachtes en gevoelens en zelfs ons gedrag ten opzichte van (andere) ouderen en ons eigen verouderingsproces. Met alle gevolgen van dien..

Meer dan 1 op de 3 senioren is wel eens slachtoffer geweest van seniorisme


Gevolgen

Onderzoek laat zien dat seniorisme grote gevolgen kan hebben voor de fysieke en mentale gezondheid van senioren.

Dit kan vervolgens grote gevolgen hebben voor de samenleving en onze economie. Denk bijvoorbeeld aan..

Misvattingen op de arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt breekt in 2022 alle records, en toch staan talloze ervaren en werkwillige 55-plussers langs de kant. Wat gaat hier mis?

Seniorisme beperkt de kans op een lang, gezond en gelukkig leven

We worden voortdurend geconfronteerd met vooroordelen en stereotypen over ouderen (bijv. aftakeling, afhankelijkheid). Daardoor worden zulke boodschappen opongemerkt deel van ons eigen denken en zullen we ons gedrag hier onbewust op aanpassen. Wie ouderdom sterk associeert met eenzaamheid, heeft verhoogde kans later zelf eenzaam te worden.

Dat wordt ook wel een self-fulfilling prophecy genoemd: je gaat je gedragen naar de opvattingen die in de samenleving bestaan. Daarmee beperken we onszelf in de kans op een lang, gezond en gelukkig leven.

En ja, ouderdom komt vaak met (enkele) gebreken, maar geen twee mensen worden op dezelfde manier oud en veel veranderingen kun je zelf sturen.

Wat valt onder seniorisme?

Er zijn talloze alledaagse voorbeelden van gebeurtenissen en situaties waar seniorisme plaats vindt.


Tussen mensen

Iets op kinderlijke toon uitleggen

Op grond van het stereotype dat ouderen traag van begrip en niet meer bij de tijd zijn.

Iemand niet serieus nemen of niet naar iemand luisteren

Op basis van het stereotype dat ouderen niet meer bij de tijd zijn en geen kennis meer hebben van de huidige gang van zaken.

Zonder voorkennis aannemen dat iemand fysiek of mentaal minder aankan

Op basis van het vooroordeel dat alle ouderen fysiek en mentaal dusdanig achteruitgaan dat het leidt tot (hevige) beperkingen

Minachtend denken over de bijdrage van iemand aan de samenleving

Op basis van het vooroordeel dat alle ouderen de maatschappij alleen maar tot last zijn, maar zelf niks bijdragen

Iemand benadelen op de werkvloer of arbeidsmarkt

Op basis van verschillende (veelal onterechte) stereotypen en vooroordelen over de verminderde efficientie en capaciteiten van ouderen werknemers, maar bijv. ook verhoogd ziekteverzuim.

Deze ervaringen kunnen ook leiden tot seniorisme op individueel niveau

Denken dat je te oud bent om iets nieuws te leren

Minder fysieke of mentale uitdagingen aangaan omdat je denkt iets niet meer aan te kunnen vanwege uw leeftijd


"It begins as a distaste for others, and it turns into a distaste for oneself."

- Ashton Applewhite, in 'This Chair Rocks'.



Zowel Eva (25) als David (76) gaan samen met een vriendin een dagje naar Amsterdam. Het is een mooie dag en ze besluiten daarom zo veel mogelijk te voet te doen. Dan zie je immers het meeste. Aan het eind van de dag hebben ze ruim 12 km (slenteren) in de benen zitten en beginnen hun voeten pijn te doen.

DE (PIJN) ERVARING IS HETZELFDE, MAAR NAAR MATE WE OUDER WORDEN KRIJGEN WE STEEDS MEER DE NEIGING OM PIJNTJES OF ONGEMAKKEN TOE TE SCHRIJVEN AAN ONZE LEEFTIJD

Dit voorbeeld is gebaseerd op een passage uit 'This Chair Rocks' van Ashton Applewhite.

SENIOREN DOEN MEE, U OOK?

Binnen het grootschalige onderzoeksproject 'Senioren Doen Mee' wordt er veel aandacht besteed aan Seniorisme. Specifiek wordt er onderzocht wat (regelmatige) blootstelling aan stereotypen, vooroordelen en discriminatie op grond van leeftijd voor invloed heeft op de fysieke en mentale gezondheid van senioren. Wilt u bijdragen aan dit onderzoek? Neem dan een kijkje op de website.

Wat kunt u zelf doen tegen Seniorisme?

Wees je bewust van seniorisme

Wees een tegenvoorbeeld en wijs mensen op tegenvoorbeelden

Zoek contact op met andere generaties (bijv. door vrijwilligerswerk) om begrip en solidariteit tussen generaties te vergroten

Spreek anderen erop aan als je er mee te maken krijgt

Probeer je zo min mogelijk te laten leiden door de vooroordelen en stereotypen

Voorkom seniorisme door senioren net zo te bejegenen als niet-senioren

Doe mee aan wetenschappelijk onderzoek om onze kennis over de gevolgen van seniorisme (én hoe deze te voorkomen) te vergroten